Sunday, March 31, 2024

শেষ হ'বলৈ ধৰা ৰাতি এটাৰ কথা

ওৰেটো ৰাতি শুই থাকিলোঁ
নৈখনৰ পাৰৰ শিল এচটাত
পদবিহীন দিব্যাংগ হৈ
কি মাছে খালে দুভৰি?
কি মাছে খালে??
বৰনদীত সাতোৰোতে অচিন মাছে খালে
দুভৰি অচিন মাছে খালে

পূবে ফেহুঁ‌জালি দিওঁতেই
কোন বনদেৱীয়ে বা বোলাই গ'ল
যাদুকৰী চৰাইৰ পাখি
পুনৰ গজি উঠিছে মোৰ পদযুগল
সোণালী ডেউকা লগা পাদুকা এযোৰৰ সৈতে
দুচকুত বাকি গ'ল অজস্ৰ হেঁ‌পাহ পুনৰ উৰিবলৈ

এই দিনবোৰ শেষ নহওঁতেই

টিনৰ চালত জিৰ জিৰকৈ 
ন-বাৰিষাৰ বৰষুণ পৰিছে
৪ বাই ৩ ফুট খিৰিকিখনৰ বাহিৰৰ 
পৃথিৱীখনে হাত বাউল দি মাতিয়েই আছে
ডাল ভৰি ফুলি থকা ৰবাব টেঙাজোপালৈ অহা 
মৌমাখিৰ জাকটো আঁ‌তৰি গৈছে
পানীৰ গতিশীল টোপালৰ ভৰত দোঁ‌ খাই পৰা ফুলবোৰৰ এপাহ-দুপাহ সৰিছে
অতদিন ধূলিৰে পোত খাই থকা চৌপাশত
বৰষুণ মিহলি হোৱাৰ 
সেই প্ৰাচীন চিনাকি গোন্ধটো 
মই নাকেৰে উজাই লৈছোঁ‌
এই দিনবোৰ শেষ নহওঁ‌তেই মই ভাল হৈ উঠিম 
তুমি-মই একেলগে 
এদিন বহিম তোমাৰ বেলকনিত
ৰঙাচাহৰ কাপত চুমুক দি পাৰ হৈ যোৱা ধুমুহাজাকৰ কথাকে পাতিম
এই দিনবোৰ শেষ নহওঁ‌তেই মই ভাল হৈ উঠিম

হস্পিটেলৰ বিছনাৰ পৰা লাইভ

মোৰ ভাল লাগিছে যে আপুনি
মোৰ অসুখৰ খবৰ ল'বলৈকে বুলি মেছেজ কৰিছে
আপোনাৰ হাতৰ আখৰ মোবাইলৰ স্ক্ৰীনত ভাঁ‌হি অহা নাই যদিও
মই অন্তৰেৰে বিশ্বাস কৰোঁ
যে বিজ্ঞানে এদিন সেয়াও সম্ভৱ কৰিব
মোৰ মোবাইলৰ স্ক্ৰীনত কলিং বুলি
আপোনাৰ নামটো ভাঁ‌হি আহোতে
মই পৰম আহ্লাদিত হৈছো
ফোনটো ৰিচিভ কৰিবলৈ
মোৰ সোঁ‌ মণিবন্ধত কেণ্ডুলাৰ সৰ্পিল চুমা 
দুয়োহাতত চেলাইনেৰে খুৱাই থকা খাদ্য
চেলাইনেৰে পিন্ধাই থকা বস্ত্ৰ আৰু
চেলাইনেৰে আঁ‌কি থকা নতুন ঘৰৰ নক্সা
তথাপিও মই পৰম সুখ পাইছোঁ
কিয়নো বিনা স্বাৰ্থত আজিকালি
কোনে কাৰ অসুখৰ খবৰ লয়!

(সততে খবৰ লৈ থকা হিমানীৰ হাতত- চন্দন দা, ২৩/০২2024)

Friday, September 8, 2017

সুগন্ধি পখিলা: Bhupen Hazarika

সুগন্ধি পখিলা: Bhupen Hazarika

শুই থাক অ' ভূপেন মামা

"কুসুম্বৰৰ পুত্ৰ
শ্ৰীশংকৰ গুৰুৱে
ধৰিছিল নামৰে তান" বুলি
গুৰু বন্দনাৰেই আৰম্ভ কৰিছিলা
লুইতৰ পৰা মিচিচিপি হৈ ভল্গাৰ
বৰ্ণময়  যাত্ৰা ৷
তোমাৰ গীতৰ হেজাৰ শ্ৰোতাক
মুগ্ধ কৰিছিলা যাদু কণ্ঠৰে
মোহাচ্ছন্ন কৰিছিলা শব্দৰ মায়া জালেৰে ৷
শীতৰ সেমেকা ৰাতিবোৰত যিদৰে
বস্ত্ৰহীনৰ তুঁহ জুই একুৰা হৈ জ্বলিছিলা
কামেং সীমান্তৰ সৈনিকৰ মৃত্যুত
উচুপি উঠিছিলা তুমি ৷
ধৰাৰ দিহিঙে-দিপাঙে
লৱৰি ফুৰিছিলা যদিও
সূৰ্য্য উঠা দেশৰ
ৰ'দ পুৱাবৰ কাৰণে মাতিছিলা আমাক ৷
একতাৰে মহুৰাতে জাতিটোক পকাবলৈ অহো পুৰুষাৰ্থ কৰিছিলা তুমি ৷
মূৰৰ ফুলাম গামোচা খনি
ক'ৰবাৰ শেনে আহি নিলে টানি - বুলি চিঞৰিছিলা
কোনে কি ভাও লয় দেশৰ বাবে
মাতিছিলা সৱকে ৷
বহ্নিমান ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ আকাশ
পপীয়া তৰা ঘূৰাৰ কথা কৈছিলা
জাতিটোক পদে পদে কৰা অপমানৰ কথা তুমিয়েই
মনত পেলাই দিছিলা
সাগৰ সংগমত সাঁতুৰি
ক্লান্ত নোহোৱা মানুহ জনো
তুমিয়েই আছিলা ৷
জিৰাবৰ তৰু-তৃণহীন
উৰণীয়া মৌ জাকৰ এটা
মৌ মাখি আছিলা তুমি
বিমূৰ্ত নিশা বোৰত
মৌনতাৰ নীলা খেলো খেলিছিলা তুমি ৷
 মহানগৰীৰ যক্ষ হৈ
মিছলীয়া মৰমত কাৰাৰূদ্ধ
হোৱা নাছিলা জানো তুমি?
যৌৱন বাসনাৰ
উপকূল ৰিক্ত কৰি
বিৰহৰ গীত
নতুবা
সূৰ্যোদয় যদি লক্ষ্য
সূৰ্যাস্তৰ পিনে ধাৱমান কিয় বুলি কৰা প্ৰশ্ন
জুয়ে পোৰা তিৰাশীত হেৰাই যোৱা ভাইটোৰ সন্ধান,
তিমিৰৰ ভেটা ভাঙি
প্ৰাগজ্যোতিষলৈ পোহৰৰ ঢল,
অথবা দিচাং মুখৰ মিচিং ডেকাটোৰ সোণৰ গেংগোঙৰ সুৰ
শ্বিলঙৰ মনালিছা লিংডোৰ গীতাৰৰ ঝংকাৰ
খাঁচী গৰখীয়াৰ শ্বৰাটিৰ সুৰ
এই আটাইবোৰতে আছিলা তুমি ৷
অগ্নি যুগৰ ফিৰিঙতি হৈ
সৰ্বহাৰৰ সৰ্বস্ব পুনৰ ফিৰাই অনাৰ সংকল্প আছিল তোমাৰ ৷
প্ৰচণ্ড ধুমুহাক নিৰ্ভীক ভাৱে
খুজিছিলা শক্তি
পাহাৰটোৰ সিপাৰে প্ৰতিধ্বনি শুনিছিলা
কোনো গাভৰুৰ শোক ভৰা কথা ৷
পৰহি পুৱাতে মাছলৈ গৈ
ওভটি নহা ৰংমনৰ বিৰহত
কান্দিছিলা তুমি ৷
দেশৰ চন্দ্ৰমা
কাল  আন্ধাৰেৰে আৱৰিল বুলি চিঞৰিছিলা তুমি…

কোনেও নুশুনিলে ভূপেন মামা
কোনেও নবুজিলে ৷
জীৱনতো
মৰণতো ৷

গীতেৰে নোৱাৰি ভাবিছিলা শাসনেৰে কৰিম
নাওবৈচাৰ সেই সোণালী দিন
জালুকবাৰীত শেষ হৈ গ'ল ৷

সংগীহীনতাকে সংগী কৰি
ছাঁ-কেই লগৰীয়া কৰি
তুমি যুঁজি গ'লা আমৰণ ৷
পাঠশালাতেই শিকাব'লে
জাতীয়তাবোধৰ পাঠ
লিখিছিলা
"জ-ই বোলে জয় জয় অসমৰ জয়
অসমৰ জয় হ'লে ভাৰতৰো জয় ৷"
"ম-ই বোলে মুচলমান হিন্দুও একেই
গান্ধীজীয়ে কৈছিল বাৰে বাৰে তাকেই ৷" বুলি
শিকাব খুজিছিলা সৰ্বধৰ্ম সমানহঃ ৷

নাই ভূপেন মামা নাই ৷
তুমিও নাই
নাই আমাৰ জাতি ৷
দখল কৰিলে আমাৰ মাটি
দখল কৰিলে ভেটি
অসমৰ মাটিতে নিজেই মগনীয়া আমি আজি ৷
তোমাৰ জন্মৰ ঘৰ শদিয়ালৈ যাবলৈ দলং হ'ল
পিছে মানুহৰ হৃদয়ৰ পৰা হৃদয়লৈ থকা সাঁকোবোৰ ভাগি পৰিল ৷
মোৰ আইক ভাল পাওঁ বুলিলে
বহিৰাগতই গোচৰ তৰে আজি ৷
হয় ধৰ্ণা, হয় প্ৰতিবাদ
সৱ নিমাত ৷
সকলোৰে মনত বিচ্ছিন্নতাবাদ
কোনেও নাগায়
"অসম আমাৰ ৰূপহী"
গায় ৰাজনীতিৰ গান
যদিও ব্ৰহ্মপুত্ৰ বহ্নিমান
শতৰুৱে বৰঘৰতে
বুকুত মাৰি থৈ যায় হান ৷

কোনেও নাগাই গভীৰ আস্থাৰ গান ৷
কথাবোৰ শুনি ছাগে ভাবিছা
সৰগৰ পৰাই
"কি বিচাৰি ওৰে জীৱন
কেনি আগুৱালো!?"
একো লাভ নাই অ' ভূপেন মামা
বুভূক্ষ শিশুৰ আৰ্তনাত শুনি
নাকান্দে কোনেও ইয়াত ৷
ব'ধিবলৈ ওলাই নাহে ৰামৰ দেশৰ ৰাৱণ ৷
কেৱল জন্ম আৰু মৃত্যুত তোমাক সোঁৱৰণ ৷
তাতো প্ৰতিযোগিতা
প্ৰচাৰৰ ৷
শুই থাকা ভূপেন মামা
অসমত এতিয়া গভীৰ নিশা
গভীৰ নিদ্ৰাত জাতি
শতৰুৰ দখলত ভেটি
কি লাভ সাৰে থাকি
শুই থাকা সমাধিতে
এৰা ইয়াত এতিয়া বৰ জয়াল ৰাতি ৷

Bhupen Hazarika

ভূপেন মামা

"কুসুম্বৰৰ পুত্ৰ
শ্ৰীশংকৰ গুৰুৱে
ধৰিছিল নামৰে তান" বুলি
গুৰু বন্দনাৰেই আৰম্ভ কৰিছিলা
লুইতৰ পৰা মিচিপি হৈ ভল্গাৰ
বৰ্ণময়  যাত্ৰা ৷
তোমাৰ গীতৰ হেজাৰ শ্ৰুতাক
মুগ্ধ কৰিছিলা যাদু কণ্ঠৰে
মোহাচন্ন কৰিছিলা শব্দৰ মায়া জালেৰে ৷
শীতৰ সেমেকা ৰাতিবোৰত যিদৰে
বস্ত্ৰহীনৰ তুঁহ জুই একুৰা হৈ জ্বলিছিলা
কামেং সীমান্তৰ সৈনিকৰ মৃত্যুত
উচুপি উঠিছিলা তুমি ৷
ধৰাৰ দিহিঙে-দিপাঙে
লৱৰি ফুৰিছিলা যদিও
সূৰ্য্য উঠা দেশৰ
ৰ'দ পুৱাৰ কাৰণে মাতিছিলা আমাক ৷
একতাৰে মহুৰাতে জাতিটোক পকাবলৈ অহো পুৰুষাৰ্থ কৰিছিলা তুমি ৷
মূৰ ফুলাম গামোচা খনি
ক'ৰবাৰ শেনে আহি নিলে টানি - বুলি চিঞৰিছিলা
কোনে কি ভাও লয় দেশৰ বাবে
মাতিছিলা সৱকে ৷
বহ্নিমান ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ আকাশ
পপীয়া তৰা ঘূৰাৰ কথা কৈছিলা
জাতিটোক পদে পদে কৰা অপমানৰ কথা তুমিয়েই
মনত পেলাই দিছিলা 
সাগৰ সংগমত সাঁতুৰি
ক্লান্ত নোহোৱা মানুহ জনো
তুমিয়েই আছিলা ৷
জিৰাবৰ তৰু-তৃণহীন
উৰণীয়া মৌ জাকৰ এটা
মৌ মাখি আছিলা তুমি
বিমূৰ্ত নিশা বোৰত
মৌনতাৰ নীলা খেলো খেলিছিলা তুমি ৷
 মহানগৰীৰ যক্ষ হৈ
মিছলীয়া মৰমত কাৰাৰূদ্ধ
হোৱা নাছিলা জানো তুমি?
যৌৱন বাসনাৰ
উপকূল ৰিক্ত কৰি
বিৰহৰ গীত
নতুবা
সূৰ্যোদয় যদি লক্ষ্য
সূৰ্যাস্তৰ পিনে ধাৱমান কিয় বুলি কৰা প্ৰশ্ন
জুয়ে পোৰা তিৰাশীত হেৰাই যোৱা ভাইটোৰ সন্ধান,
তিমিৰৰ ভেটা ভাঙি
প্ৰাগজ্যোতিষলৈ পোহৰৰ ঢল,
অথবা দিচাং মুখৰ মিচিং ডেকাটোৰ সোণৰ গেংগোঙৰ সুৰ
শ্বিলঙৰ মনালিছা লিংডোৰ গীতাৰৰ ঝংকাৰ
খাঁচী গৰখীয়াৰ শ্বৰাটিৰ সুৰ
এই আটাইবোৰতে আছিলা তুমি ৷
অগ্নি যুগৰ ফিৰিঙতি হৈ
সৰ্বহাৰৰ সৰ্বস্ব পুনৰ ফিৰাই অনাৰ সংকল্প আছিল তোমাৰ ৷
প্ৰচণ্ড ধুমুহাক নিৰ্ভিক ভাৱে
খুজিছিলা শক্তি
পাহাৰটো সিপাৰে প্ৰতিধ্বনি শুনিছিলা
কোনো গাভৰুৰ শোক ভৰা কথা ৷
পৰহি পুৱাতে মাছলৈ গৈ
ওভটি নহা ৰংমনৰ বিৰহত
কান্দিছিলা তুমি ৷
দেশৰ চন্দ্ৰমা
কাল  আন্ধাৰেৰে আৱৰিল বুলি চিঞৰিছিলা তুমি…

কোনেও নুশুনিলে ভূপেন মামা
কোনেও নবুজিলে ৷
জীৱনটো
মৰণতো ৷

গীতেৰে নোৱাৰি ভাবিছিলা শাসনেৰে কৰিম
নাওবৈচাৰ সেই সোণালী দিন
জালুকবাৰীত শেষ হৈ গ'ল ৷

সংগীহীনতাকে সংগী কৰি
ছাঁকেই লগৰীয়া কৰি
তুমি যুঁজি গ'লা আমৰণ ৷

পাঠশালাতেই শিকাবলে
জাতীয়তাবোধৰ পাঠ
লিখিছিলা
"জ-ই বোলে জয় জয় অসমৰ জয়
অসমৰ জয় হ'লে ভাৰতৰো জয় ৷"
"ম-ই বোলে মুচলমান হিন্দুও একেই
গান্ধীজীয়ে কৈছিল বাৰে বাৰে তাকেই ৷" বুলি
শিকাব খুজিছিলা সৰ্বধৰ্ম সমানহঃ ৷

নাই ভূপেন মামা নাই ৷
তুমিও নাই
নাই আমাৰ জাতি ৷
দখল কৰিলে আমাৰ মাটি
দখল কৰিলে ভেটি
অসমৰ মাটিতে নিজেই মগনীয়া আমি আজি ৷
তোমাৰ শদিয়ালৈ যাবলৈ দলং হ'ল
পিছে মানুহৰ হৃদয়ৰ পৰা হৃদয়লৈ থকা সাঁকোবোৰ ভাগি পৰিল ৷
মোৰ আইক ভাল পাওঁ বুলিলে
বহিৰাগতই গোচৰ তৰে আজি ৷
হয় ধৰ্ণা, হয় প্ৰতিবাদ
সৱ নিমাত ৷
সকলোৰে মনত বিচ্চিন্নতাবাদ
কোনেও নাগায়
"অসম আমাৰ ৰূপহী"
গায় ৰাজনীতিৰ গান
যদিও ব্ৰহ্মপুত্ৰ বহ্নিমান
শতৰুৱে বৰঘৰতে
বুকুত মাৰি থৈ যায় হান ৷

কোনেও নাগাই গভীৰ আস্থাৰ গান ৷
কথাবোৰ শুনি চাগে ভাবিছা
সৰগৰ পৰাই
"কি বিচাৰি ওৰে জীৱন
কেনি আগুৱালো!?"
একো লাভ নাই অ' ভূপেন মামা
বুভূক্ষ শিশুৰ আৰ্তনাত শুনি
নাকান্দে কোনেও ইয়াত ৷
বধিবলৈ ওলাই নাহে ৰামৰ দেশৰ ৰাৱণ ৷
কেৱল জন্ম আৰু মৃত্যুত তোমাক সোঁৱৰণ ৷
তাতো প্ৰতিযোগিতা
প্ৰচাৰৰ ৷
শুই থাকা ভূপেন মামা
অসমত এতিয়া গভীৰ নিশা
গভীৰ নিদ্ৰাত জাতি
শতৰুৰ দখলত ভেটি
কি লাভ সাৰে থাকি
শুই থাকা সমাধিতে
এৰা ইয়াত এতিয়া বৰ জয়াল ৰাতি ৷

Saturday, April 1, 2017

ব্ৰহ্মপুত্ৰ
             -বিনয় ২৯ মাৰ্চ ২০১৭

হিমালয়ৰ "অাগং-চি হিমবাহ"ৰ শীতল পানীৰ ধাৰা
মানস সৰোৱৰ ভেদি বৈ আহিছিল তেওঁ
চাংপো হৈ মিলিছিল চিয়াঙত
দিহাং  হৈ নামিছিল
লগ দিছিল দুইভনী
দিবাং আৰু লোহিত ৷৷
কালিকা পুৰাণৰ ব্ৰহ্মকুণ্ড,
পৰশুৰ পাপমোচনৰ
বহু যুগ আগৰে পৰাই
আৰম্ভ কৰিছিল তেওঁ
সাগৰমুখী যাত্ৰা ৷৷
ব্ৰহ্মপুত্ৰ ৷৷
এটা ধৰ্মৰ নাম নহয়
নহয় ব্ৰহ্মপুত্ৰ এজন দেৱতাৰ নাম ৷
অদৃশ্য দেৱতাৰ দৰে
কল্পনা প্ৰসূত নহয় ব্ৰহ্মপুত্ৰ ৷৷
ব্ৰহ্মপুত্ৰ এটা সভ্যতাৰ নাম
ব্ৰহ্মপুত্ৰ
না না ধৰ্ম
না না জাতি
না না সংস্কৃতি
ভিন্ন বিশ্বাস
ৰহনীয়া কৃষ্টি সাৱতি
নিৰৱধি বৈ থকা
এক বিশাল জলধীৰ নাম ৷৷
যথেষ্ট নহয় তেওঁক পূজিৱলৈ কেৱল প্ৰণাম ৷৷
শংকৰদেউ সাঁতুৰি পাৰপাৰ হোৱাৰ আগতেও
বৈ আছিল তেওঁ দুপাৰৰ
খিলঞ্জীয়াৰ বিশ্বাস সাৱটি
তিব্বতৰ লামা, পাহাৰৰ দঞি-পঃল,
দেউৰীৰ গোঁসানী
বড়ো বাথৌ,
আহোমৰ চোমচেং আৰু পুলিন-পুথাও …
সকলোকে চিনিছিল তেওঁ ৷
এটা ধৰ্ম নাছিল তেওঁ
সৰ্বধৰ্মৰ বিশ্বাস জিনী
বুঢ়ালুইত হৈ বৈ গৈছিল
যমুনা হৈ  মিলিছিল গংগাত
হুগলী আৰু পদ্মাহৈ
সাজিছিল সুন্দৰ বন ৷৷
অগনন জনগণ দুপাৰৰ
অগনন ভাষা
অগনন ধৰ্ম
অলেখ বিশ্বাস
সকলো সামৰি মিলিছিল
বংগোপত ৷৷

চিৰিলুই যে দেৱতা নহয়
ব্ৰহ্ম পুত্ৰ নহয় ব্ৰহ্মাৰ পুত্ৰ
নমন কৰয়েই যাক
কৰিব পাৰি সন্তুষ্ট ৷
পলেসেৰে
দুপাৰৰ সহস্ৰ আৰ্ত কণ্ঠৰ
সপোন গঢ়োতা ব্ৰহ্মপুত্ৰ ৷
বলিয়া বানেৰে সৰ্বস্ব হৰি নিয়া জনো ব্ৰহ্ম পুত্ৰ ৷
বৌদ্ধ মঠ বোৰৰ পৰা
ভাঁহি অহা গম্ভীৰ ধব্বনি বোৰৰ নাম ব্ৰহ্মপুত্ৰ
পাহাৰীয়া ডালিমীৰ
খিল খিল হাঁহিটোৰ নাম
ব্ৰহ্মপুত্ৰ ৷
ভৈয়ামৰ অইনিঃতম
আৰু বনৰীয়া নামবোৰ,
বনঘোষা বোৰ
বাগৰুম্বা অথবা দেওধনি নাচোনটোৰ নাম ব্ৰহ্মপুত্ৰ ৷
ফজিৰৰ আজান আৰু
নিশাৰ ভাওনাৰ বৰধেমালী-সৰু ধেমালী বোৰৰ নাম ব্ৰহ্মপুত্ৰ ৷

ধেমাজি অথবা মাতমৰাৰ বান
ৰহমৰীয়া অথবা
মাজুলীৰ খহনীয়াৰ নাম
ব্ৰহ্মপুত্ৰ ৷৷
পঞ্চৰত্ন যোগীঘোপাৰ
গুহাবোৰ
শৰাইঘাটৰ ইতিহাস
উমানন্দৰ বান্দৰবোৰ
কলিয়াভোমোৰাৰ
শাল কাঠৰ খুঁটাৰ
সপোনবোৰ
বগীবিলৰ আধৰুৱা সপোনটো
ঢলা-শদিয়াৰ
দুপাৰস্পৰ্শী
আকাংক্ষা বোৰৰ
নাম ব্ৰহ্মপুত্ৰ ৷৷

ব্ৰহ্মপুত্ৰ নহয় এটা
নহয় ব্ৰহ্মপুত্ৰ এক অদেখা দেৱতাৰ নাম ৷ নহয় এটা বৈদিক মন্ত্ৰৰ নাম ৷
নমন কৰিয়েই যাক কৰিব পাৰি সন্তুষ্ট ৷
ব্ৰহ্মপুত্ৰ যে সৃষ্টিকৰ্তা
দুপাৰৰ অগনন জনতাৰ
অদৃষ্টৰ ৷৷
কেতিয়াবা শ্ৰদ্ধাত শিৰ নত কৰিছে
কেতিয়াবা খঙত ফাটি পৰিছে
জীৱন-জীৱিকাৰ বাবে ধন্যবাদ
আৰু বলিয়া বানৰ বাবে শাওপাত দিছে জনতাই
ব্ৰহ্মপুত্ৰক ৷
প্ৰণাম নহয় হে ব্ৰহ্ম পুত্ৰ
বন্দো তোমাৰ পদকমলত
মনত লৈ সেই সাৰ্বজনীন ভাৱ
সৰ্ব ধৰ্ম সমানহঃ ৷

Wednesday, March 8, 2017

উদাৰ অসমীয়া

উদাৰ অসমীয়া:
        -বিনয় ৮ মাৰ্চ ২০১৭
অ-সম
তুলনাবিহীন মোৰ দেশ
অ-সমান
ওখোৰা-মোখোৰা মোৰ দেশ
নানা জাতি-বৰ্ণ- ধৰ্ম-ভাষা-দোৱানৰ
সানমিহলি মোৰ দেশ
তথাপিও সমান
তথাপিও সকলোৰে বুকুত
মৰমৰ টান
জনাব জানে পৰস্পৰক  সন্মান
অ-তুলনীয়,
অ-সম
মোৰ অসম দেশ

হ'ব পাৰে সকলোৰে ভিন ভিন বেশ
তথাপিও সৰ্বজন সমানহঃ মোৰ দেশ
উদাৰ চিতে সৱটি সকলো
ম'চি সকলোৰে চকুলো
যুগে যুগে গাই
সম্প্ৰীতিৰ নামঘোষা, আজান,কেৰল, অইনিঃতম, বিহু, বাগৰুমবা, ঝুমইৰ…
গাই একতাৰ বৃন্দগান
বৈ আছে চিৰিলুইত
চিৰ প্ৰৱাহমান ৷

আমি জানো কোন আপোন
কোন পৰ
আলহিকো এৰি দিওঁ
নিজৰ ঘৰ ৷
অতিথি পৰায়ণ আমি
নৰ আমাৰ নাৰায়ণ
সেই বুলি
খুৱাই দিব খোঁজোতে
কামুৰিব খোজিলে আঙুলি
আমিও জানো
আমাৰো আছে
কাণতলিয়াত দাঁত সৰুৱাব পৰা হাত ৷
অতিথি আৰু অঘৰী
চিনি পাওঁ আমি
মজিয়াত খাবলৈ দিলো বুলি
ভঁৰাললৈ নেমেলিবি হাত ৷
জানো আমি কেতিয়া ল'ব লাগে
চিটিপনি,
মহ'ৰ টোকোন,
হেংদান ৷

অসমীয়া এটা জাতিৰ নাম
অসমীয়া এটা বৃন্দ গান
কোনো ধৰ্মৰ নাম নহয় অসমীয়া
উদাৰতা মানে নহয়
সহনশীলতা

কোমলতা-কঠোৰতা
দুয়োটাই জানো আমি
অঘৰীক বৰঘৰ এৰি
নিজে নহওঁ যাযাবৰী

উদাৰতা মানে দুৰ্বলতা
সৰলতা মানে সহনশীলতা
বুলি
ওভত গোৰে নানাচিবি হেৰ'
ভাঙি দিব পাৰো তহঁতৰ
ওভত গোৰে নচা ঠেং
ল'ব লাগিব জীৱনৰ বাবে পেং

আমি হ'ব পাৰোঁ উদাৰ
শেষ হোৱা নাই হেংদানৰ ধাৰ
অসমীয়া নহয় কোনো ধৰ্মৰ নাম
মিলি থাকিলে পাবি উচিত মান
উদাৰতাক দূৰ্বলতা বুলি ল'লে
সাৰি নাযাবি হেৰ'
অসমীয়া এটা
অপ্ৰতিৰোধ্য শক্তিৰ নাম ৷

Tuesday, March 7, 2017

টেলিভিছন

সৰুতে আমাৰ এটা টেলিভিছন নাছিল
বাবেই নেকি দেওবাৰৰ পুৱাবোৰ বৰ উত্কণ্ঠাৰ আছিল
ৰাম-সীতাৰ প্ৰেম আৰু ধৰ্ম-অধৰ্মৰ যুঁজতকৈ
আন এখন যুজ জিকিব লাগিছিল টেলিভিছনৰ প্ৰেমত

দেওবাৰৰ যুঁজবোৰ শেষ হয়
এটা টেলিভিছন সোমাই আহে যেতিয়া ঘৰলৈ
দৰ্শক হোৱাৰ উত্কণ্ঠাবোৰ তাৰ আগতেই শেষ হয়

সোমবাৰে টেলিভিছন এটাৰ ভিতৰলৈ সোমাই যাওঁ মই
অলি-গলি, গাঁও-চহৰ, দোকান-পোহাৰ
বাট-পথ সকলোবোৰ ঘুৰ্মুটিয়াই ঘুৰ্মুটিয়াই বিচাৰি ফুৰোঁ উত্কণ্ঠাবোৰ

এটা টেলিভিছনৰ ঘৰ, ঘৰৰ ভিতৰত অলেখ টেলিভিছন
টেলিভিছনবোৰে আমাক বিচাৰি ঘূৰি ফুৰে


প্ৰেমবোৰ, যুঁজবোৰ, দুখবোৰ ঘূৰি ফুৰে
এটা গোলাকাৰ টেলিভিছনৰ ভিতৰত সোমাই থকা
অলেখ টেলিভিছনৰ তাঁৰে তাঁৰে বগাই বগাই

২০১১

Tuesday, January 31, 2017



ধৰ্ম

পুৱাই উঠি টুথপেষ্টটোক সুধিলো
কি ধৰ্ম অ' তোৰ?
কোনে বনাইছে তোক
হিন্দু? ইচলাম? খ্ৰীষ্টান………?
স্নানাগাৰৰ চাবোন টুকুৰাক সুধিলো
কি চৰ্বিৰে তৈয়াৰি তই?
গৰু? গাহৰী?????
 দাপোন খনক সুধিলো
প্ৰতিফলিত কৰণে তই
পৃথক প্ৰতিবিম্ব,  পৃথক ধৰ্মীৰ?

আলনাৰ চোলাটোক সুধিলো
কোনে বা সী- ছে টোক?
সি বা কোন ধৰ্মৰ?

পথটোক সুধিলো
যাব পাৰেনে তোৰ ওপৰেৰে
সৰ্বধৰ্মৰ মানুহ?

পথটোৰ কাষৰ মন্দিৰ, মচজিদ, গীৰ্জা, গুৰুদ্বাৰা সকলোতে মূৰ দোঁৱালো
সিহঁতে  নোসোধিলে
"অই তোৰ ধৰ্ম কি?"

Wednesday, January 25, 2017

ছাকিৰা আহিব বকুল তলৰ বিহুলৈ

ছাকিৰা আহিব বকুল তললৈ

ছাকিৰা,
তই বকুল তললৈ আহিবি
বিয়পি পৰিছল খবৰ
বনজুইৰ দৰে
ইখন সিখন সাতো খন গাঁও ৷
তই আহিবি বুলি
আয়ে ভাজিছিল
বৰাধান হুৰুম
জেতুকা বুলাইছিল
গাঁৱৰ গাভৰু জাকে
তোৰ স'তে এপাক কঁকাল ভাঙি নচাৰ হেঁপাহত ৷
ধোঁৱা চাঙত তুলি থোৱা ঢোলৰ খোলাটো
দি আহিছিল মুচিয়াৰক
ৰং মন ককাইদেৱে ন-চাওনি চোৱাবলৈ
ওজা ঢোলৰ ৷
বতাহে বতাহে বিয়পিছিল খবৰ
ছাকিৰা আহিব
ছাকিৰা আহিব
বকুল তলৰ বিহুলৈ ৷
গাঁৱৰ ডেকা জুমে
চিকুনাই বকুলৰ তল
পাৰিছিল দলিচা
তোৰ বাবে ৷

ছাকিৰা
বকুল তলতচোন কোনোবা
বহিৰাগতই তৰিছে
তম্বু দেখুৱাবলৈ
অৰ্থ গৰ্বৰ যাদু খেল ৷৷

কলৈ আহিবি ছাকিৰা?
ক'ত নাচিবি বিহু কঁকাল ঘূৰাই??

সেই বুলিয়ে তই ককাইদেউক
কিয় লগাই দিলি সিহঁতৰ কথা
তেওঁ যে বৰ খঙাল
স্বাধীনতাৰ সূৰ্য বিচাৰি যোৱা
ককাইদেও জনৰ যদি খং উঠে
আৰু জ্বলাই দিয়ে বকুল তলৰ
বহিৰাগতৰ তামিঘৰা
লেৰেলি নাযাবনে তাৰ তাৰ তাপত
আমাৰ হেঁপাহৰ বকুল ৷

ছাকিৰা
তইতো দেখানাই লক্ষীপথাৰৰ আৰ্তনাদ
পোৱা নাই চৰাইপুঙৰ বাতৰি
তোৰ ককাইদেউক বিচাৰি যদি আকৌ আহে সিহঁত
সাৰ পাই চিঞৰিব এবাৰ
ভনীমাইৰ আত্মাই আকৌ

ছাকিৰা অ'
নেলাগে মাতিব তোৰ সূৰ্য সন্ধানী
ককাই দেওক
তই আমাৰ বুকুত আছ
আৰু তোৰ লগত আছে
জেতুকা বুলিয়া বুকুৰ উচাহ ৷

চাকিৰা
নাশিৱ লাগিব দুষ্কৃতি
সুন্দৰৰ মন্ত্ৰ আওঁৰাই
নে লাগে দে থক
খঙাল ককাইদেউক মাতিব
তই আছচোন আমাৰ হিঁয়াই হিঁয়াই
- বিনয় ২৫ জানুৱাৰী

Sunday, January 8, 2017

অসমীয়া ভাষা-গীত ইত্যাদি ৷৷

সংস্কৃতি বোৱতী নৈ ৷ ই গতি সলোৱাতো স্বাভাৱিক ৷ সেই দৰে ভাষাও ৷ ভাষাৰ জন্ম আছে বিকাশ আছে, মৃত্যু আছে ৷ মই অৱশ্যে
কোনো ভাষাবিদ নহও ৷ কলা শাখাৰ এজন সাধাৰণ স্নাতক ৷ ওজা ছাত্ৰও নাছিলো ৷ মধ্যমীয়া ৷ তথাপি আপোন ভাষাটো ভাল পাওঁ ৷
সংস্কৃতি ভাল পাওঁ ৷ সেইবাবেই মনলৈ কিছু কথা আহিছে ৷ ক'লৈ গৈ আছে অসমীয়া ভাষা? ভাষাৰ লগত যিহেতু সংস্কৃতিৰো ওতঃপ্ৰোতঃ সম্বন্ধ,  সেই বাবে ভাষাৰ আঁচলত ধৰি আওবাটে গতি কৰিছে নেকি অসমীয়া সংস্কৃতি? কিয় কৈছো বুজি পাইছে চাগৈ ৷
বৰ্তমান সময়ত অসমীয়া ভাষাত যিবোৰ গীত ওলাইছে, গীতবোৰত যিবোৰ শব্দৰ প্ৰয়োগ হৈছে - সেইবোৰ দেখি শুনি এই ভাৱ মনলৈ আহিছে ৷ অসমীয়া ভাষাটো ইমান দুখীয়া হ'ল নে যে ইংৰাজী,  হিন্দীৰ খিচিৰি নপকালে গীতৰ সৃষ্টি কৰিব নোৱাৰি?? কৈছো ভাষাৰ বিকাশ আছে ৷ "চচাৰ''ৰ সময়ত ইংৰাজী ভাষাটোত মাত্ৰ দহ হাজাৰ শব্দ আছিল ৷ যেতিয়া এসময়ত বৃটিচৰ বেলি ডুৱ নোযোৱাৰ অৱস্থাৰ সৃষ্টি হ'ল, গোটেই বিশ্বতে বৃটিচৰ আধিপত্য হ'ল
তেতিয়া বৃটিচ দখলিকৃত সৰু সৰু অঞ্চলৰ ভাষাৰ শব্দক ইংৰাজী ভাষাই সামৰি ল'লে ৷
বৰ্তমান ইংৰাজীৰ অক্সফোৰ্ড অভিধানত থকা শব্দৰ সংখ্যা 171,476 টা ৷ সেই দৰে "অৰুণোদয়" যুগৰ পৰা বিকশিত হৈ অসমীয়া ভাষাই আজিৰ অৱস্থা পাইছেহি ৷ অসমীয়া ভাষাটো অসমৰ খিঞ্জীয়া জাতি-জনগোষ্ঠীৰ নিজা ভাষা নহয় ৷ এসময়ত ই বৰ অসমৰ সকলো ৰাজ্যৰে সংযোগী ভাষা আছিল ৷
অসমীয়া ভাষাটো বিভিন্ন ভাষাৰ আমদানি ঘটিছে ৷ থলুৱা বড়ো, আহোম আদি ভাষাৰ দেধাৰ শব্দই অসমীয়া ভাষাত ঠাই পাইছে ৷
উদাহৰণ স্বৰূপে বড়োৰ "বৰদৈচিলা" আহোমৰ
সম্বন্ধ বাচৰ শব্দ যেনে - নিচাদেও, আপাদেও, এনাইদেও, পুথাও, ৰাজমাও, স্বৰ্গদেও আদি শব্দৰ ওপৰি বস্ত বাচক শব্দ কাৰেং,মাইহাং,ভোগজৰা, দৌল,হেংদাং ইত্যাদি ৷ সেই দৰে ৰুটি, পৰঠা, ৰসগোল্লা, চিংৰা,  কচৌৰী, চামুচ, আলমিৰা, কম্পিউটাৰ, কেলকুলেটৰ আদি শব্দবোৰ অসমীয়া ভাষাই জাতত তুলি লৈছে ৷ নহ'লে উপায় নাই ইয়াৰ প্ৰতি শব্দ অসমীয়াত কৰিলে বুজি পোৱাত অসুবিধা হ'ব ৷
     কিন্তু সেই বুলিয়েই বিহুৰ নামত বাৰে ভচহু
শব্দ কেইটামান সংযোজন কৰি আধুনিক বাদ্য যন্ত্ৰ সহিতে গাই দিলেই সি গ্ৰহণযোগ্য হ'ব - এনে কথা মানিবলৈ টান লাগে ৷ বিহুৰ ঐতিহ্য আছে ৷ বিহু গীতৰ সুকিয়া বৈশিষ্ট আছে ৷ সেইবোৰ ধোঁৱা চাঙত তুলি মুখত যি আহে তাকেই গালে বিহু বিহু হৈ থাকিবগৈ নে?
বহুতে ক'ব এইজন আওপুৰণি মানুহ,  সংৰক্ষণশীল মানুহ ৷ উত্তৰত ক'ম -
জাতীয় স্বাৰ্থত আমাক অকণমান সংৰক্ষণশীলতাৰো দৰকা আছে ৷ কৈছোৱেই মই ভাষাবিদ বা বিহুৰ গৱেষক নহও ৷ এজন মধ্যম শ্ৰেণীৰ সাধাৰণ স্নাতক ৷ মোৰ সীমিত জ্ঞানেৰে কথা খিনি ক'লো ৷ বাকী  ভাষা সংস্কৃতিৰ গৱেষক, পণ্ডিত, জাতীয় সংগঠন সমুহলৈ এৰিছো ৷ মোৰ মতে বিহু বা অসমীয়া আধুনীক গীতৰ ক্ষেত্ৰত এখন ' চেন্সৰ বৰ্ড'ৰ প্ৰয়োজনীয়তা আহি পৰিছে ৷ সুৰ যি কৰে কৰি থাকক ৷ কিন্তু প্ৰতিজন গীতিকাৰে গীত সমুহ এই 'চেন্সৰ বৰ্ড'ৰ দ্বাৰা  অনুমোদন কৰোৱাবই লাগিব ৷ এনে নিয়মৰ প্ৰৱৰ্তন নকৰিলে ভাষাৰ লগতে অসমীয়া সংস্কৃতিও যায় যায় ৷

বিনয় 8/2/2017
মদিৰাৰ ৰং

আপুনি সুৰাপায়ী???

হয় আপোনাকে সুধিছো
সুৰাপান কৰে নে আপুনি?
মাতাল হ'বলৈ
নে পাহৰাই ৰাখিবলৈ নিজক
মদৰ ৰাগীত?
নে সুৰাই পান কৰি পেলাইছে
আপোনাৰ জীৱনৰ সমষ্ট ৰং?

হয় আপোনাকে সুধিছো
শেতেলীত এৰি
নৱবিবাহিতা পত্নীক
গুছি যায় নে "বাইন বাৰ"
অথবা "বাইৰ গলি"লৈ??
ঢলং পলং খোজেৰে যেতিয়া
আপুনি ঢকিয়াই আপোনাৰ
শুৱনি কোঠাৰ দুৱাৰ
উৎকণ্ঠিত পত্নীয়ে
উচুপি উঠে নে নিৰৱে?
নিশাৰ বাবে পোহি ৰখা
তেওঁৰ প্ৰজন্মৰ সপোনবোৰ
আপোনাৰ অশ্লীল চিঞৰত
ভাগি পৰাৰ শেষত
আপুনি যেতিয়া কামনা পূৰ্ণকৰে তেওঁৰ স'তে
সেয়া বাৰু মিলন
নে বলাৎকাৰ?

হয় আপোনাকে সুধিছো
বিয়াৰ আগতে যে
প্ৰতিশ্ৰুতি দিছিল তেওঁক
"তোমাক পালে মই এৰিদিম
সমষ্ট নিচা-
মদ, চিগাৰেট, গুটখা…"

হেৰি কিয় পাহৰিছে আপুনি
তেওঁৰ সেওঁতাৰ ৰং
আৰু আপোনাৰ ৰঙীন পানীয়ৰ গিলাচৰ ৰঙৰ
সামঞ্জস্য আছে জানো

আপোনাৰ পানীয়ৰ গ্লাচত
বৰফৰ টুকুৰা গলা দি
তেওঁৰ যে সপোনবোৰ
চকুপানী হৈ গলিছে
আপুনি জানে জানো??
হেৰি
কিয় হেৰুৱাব খুজিছে
আপোনাৰ জীৱনৰ ৰং
সুৰাৰ ৰঙীন আৱেশত।
যি ৰং মিহলি হ'লে
নিস্তেজ হৈ পৰে
সেওঁতাৰ ৰঙা ৰং ?

হেৰি এবাৰ ভাবক
সেওঁতাৰ ৰং আৰু
পানীয়ৰ ৰং মিলাই
"কক্ টেল" নকৰিব
তাইৰ জীৱন ৷

কাৰণ তাই জীৱনক ভালপায়
যি জীৱনৰ স'তে
সাঙুৰ খাই আছে
আপোনাৰ কলিজাৰ ৰং

ৰঙীন সুৰা ঢালি ঢালি
এঙেৰুৱা কৰি নেপেলাব
আপোনাৰ কলিজা ৷

ৰং ভাল পাবলৈ শিকক
জীৱনৰ ৰং

( সদ্যোবিবাহিত এজন মাতাল বন্ধুৰ হাতত)
-বিনয় 6/1/17

Tuesday, December 27, 2016

চিঠিবোৰ ক'ত হেৰাল?

"প্ৰকৃতিৰ চ'ৰা ঘৰ
চালো পিত্ পিত্
কাউৰী ঠেঙীয়া সেই আখৰ কেটিত
যি অমিয়া ঘঁহা আছে
আৰু ক'তো নাই"
            হেমচন্দ্ৰ গোস্বামী
নাজিতৰা অ'
মই আজিও বাট চাও
ছাঁইৰঙী জীৰ্ণ চাইকেলত
বেতৰ বাস্কেটত ওলোমাই
বন্ধ খামত বুকুৰ উশাহ বিলাই ফুৰা
ডাকোৱাল জনলৈ

গাঁৱত থাকোতেই ভাল আছিল
সিকিটোৰ লুজেন গুটি কিনি দি
কণল'ৰাৰ হাততে পঠাব পাৰিছিলো
তোলৈ টোপনি খতি কৰি লিখা চিঠিখন ৷
ক'তবাৰ যে লিখিছিলো, ফালিছিলো
আকৌ লিখিছিলো…
পুনশ্চত লিখিছিলো
"আখৰ বেয়া বুলি নাহাঁহিবা ৷"

যিদিনা গাওঁ এৰি চহৰলৈ আহিছিলো
তই কণপাহিৰ হাতত এজাপ চিঠি দিছিলি
কেইবাদিনো লিখা অথচ
দিবলৈ সুবিধা নোপোৱা এজাপ চিঠি ৷
নগৰত
বেডিং খোলাৰ আগতে
খুলিছিলো তোৰ দেহৰ চিনাকী গোন্ধ থকা
ফুলাম চিঠি ৷

উৰি গৈছিলো গাঁৱৰ চিনাকি ঘাট,
নৰা পথাৰৰ ৰৱাৱ টেঙাৰ সোৱাদ,
ভদীয়া পথাৰৰ আলিত বহি খোৱা
টোপোলা জলপান,
বিয়া ঘৰৰ যোৰা নামৰ জাঁত
আৰু ক'ত কি……

নাজিতৰা
তই সপ্তাহত এখনকৈ চিঠি দিছিলি মোলৈ
ডাকত ৷
মৰম বুজাবলৈ তই কেতিয়াবা
আঙুলি কাটি
তেজেৰে লিখিছিলি চিঠি ৷
লিখিছিলি গাঁৱৰ খবৰ
"কফে হেঁচি বায়ণ দাইটিক নিলে ৷"
" কপাহীৰ জীয়েক নিচকুলীয়া
ল'ৰা এটালৈ পলাই গ'ল ৷"
"বৰ আমৰ ডালৰ কাউৰীৰ বাঁহত
কুলিয়ে কণী পাৰিছে………"

নাজিতৰা
মই কংক্ৰিটৰ দেৱালত বন্দী কোঠাৰ পৰা
লোৰ জপনাৰে কাণ উনাইছিলো
চিনাকি ডাকোৱালৰ বাইচকলৰ
টিলিঙাৰ শব্দৰ বাবে ৷

বুকুৰ সমস্ত হেপাহেৰে খুলিছিলো
তোৰ কাউৰী ঠেঙীয়া আখৰৰ চিঠি
মৰমৰ, প্ৰিয়তম……

ক'ত হেৰাই গ'ল অ নাজিতৰা
হেপাহৰ- অপেক্ষাৰ সেই
সোনোৱালী দিন?
মই আজিও বিচাৰো তোক
ফেচবুকৰ ইনবক্সত,
ৱাটচ এপৰ গ্ৰুপত
এচ এম এচ বক্সত

নাই অ' নাজিতৰা
বৰ আমৰ কাউৰীৰ বাঁহত
কুলিৰ পোৱালীয়ে জগিল
বুকুৰ লঠঙা আজাৰত পৰি
কাউৰীজনীয়ে ৰমলিয়াইছে
কণ্ঠত তাইৰ
বিষাদৰ গান

      - বিনয় 26/12/2016

Sunday, August 3, 2014

কণিকা



কেতিয়াবা শব্দহীন হ'ব খোজো
অগনন অভিমানৰ ভৰত
যেতিয়া কথাবোৰ অকথ্য হৈ পৰে

কেতিয়াবা জোনাকৰ বোকোচাত
কিছুপৰ নিৰলে জিৰাব খোজো
দৈনন্দিন জীৱনৰ বাস্তৱিকতাত
যেতিয়া সপোনবোৰে অনিস্ছাস্বত্তেও দহি মৰিব খোজে  

ক্ৰমাৎ অশৰীৰী ৰূপ ধৰা আবেগানুভূতিবোৰক
কেতিয়াবা আতোলতোলকৈ তুলি ধৰাৰ প্ৰয়াস কৰো
কিজানি সংগোপনে মনে মনে
মোৰ মনেও কাৰোবাৰ ওঁঠত হাঁহি বিয়পাব বিচাৰে 

কংক্ৰিটৰ এই জীৱনত
হেৰাই যোৱাত অভ্যস্ত হ'ব নোখোজো কেতিয়াবা
ফুল হৈ ফুলি সুবাস হৈ উৰি ফুৰাৰ হেঁপাহবোৰ
যেতিয়া ৰৈ যায় কেতিয়াবা

সেয়ে কিজানি থমকি ৰ'ব খোজো কেতিয়াবা
এটা উশাহৰ পৰা আনটো উশাহৰ বাটতে
যানোচা কেনেবাকৈ নিজৰে অচিনাকী হৈ যাওঁ কাহানিবা




Tuesday, January 21, 2014

তুমি অহাৰ কথা



নিশাৰ জোনাকীপৰুৱাবোৰৰ সৈতে তুমি অহাৰ কথা আছিল
সপোন হৈ। সুৰ হৈ অথবা মৌনতা হৈ।
মোৰ অকলশৰীয়া আশাবোৰ সজীৱ কৰিবলৈ তুমি অহাৰ কথা আছিল।
পুৱাৰ মলয়াজাকৰ সৈতে পদূলিৰ ফুলবোৰ কঁপাই তুলি
শুকুলা মেঘৰ বোকোচাত উঠি তুমি অহাৰ কথা আছিল।
তোমাৰ অপেক্ষাতে মোৰ ৰাতি গুচি দিন কিম্বা ৰাতিবোৰো অন্তহীন
মেজৰ কাগজখিলাত তোমাৰ নামত লিখিম বোলা কবিতাটো
ওঁঠত লুকুৱাই ৰখা নিঃশব্দ সুহুঁৰিটো
মোৰ বিশৃঙ্খল জীৱনৰ প্ৰতিটো পথ-উপপথ
তোমাৰেই প্ৰতীক্ষাত মচগুল।
বসন্তৰ ডাকত অহা চিঠিখনে চটিয়াই গৈছিল সেই খবৰ
ফুল ফুলাৰ সময়বোৰত হেনো ঘাটলৈ আহিবা তুমি
সৌৱা, মোৰ হৃদয়ৰ গোদাৱৰীত শুকুলা নাওঁখন ভাঁহি আহিছে
কিজানি উজাই আহিছে স্বপ্নবোৰ
সেইয়া তুমি আহিছা নেকি?

Tuesday, July 30, 2013

এজন ছাত্রই পঢ়িব নিশ্চয়, কিন্তু তেওঁ কিয় পঢ়িব?


              চলতে, মনোযোগ আৰু কঠোৰ পৰিশ্রমেৰে পঢ়াশুনা কৰিলে, যিকোনো ছাত্র বা ছাত্রীয়েই ভাল ফলাফল দেখুৱাব পাৰে। কথাটো ইমান সহজ হোৱা হলে অধিকাংশ ছাত্র-ছাত্রীয়েই সেয়া কৰিলেহেতেঁন। তেতিয়া হয়তো বেয়া ছাত্র বা অনুত্তীর্ণ ছাত্র বুলি কোনো নাথাকিলেহেতেঁন, নাইবা থাকিলেও সেই সংখ্যা হলহেতেঁন নিচেই তাকৰ। বহুতে অবশ্যে ভাগ্যৰ ওপৰত বিশ্বাস কৰিও কঠোৰ পৰিশ্রম নকৰাকৈ থাকে। বিশেষকৈ যিসকলৰ দাৰিদ্র্য নাইবা সাংসাৰিক দায়-দায়িত্ব ইমানেই বেছি যে লিখা-পঢ়া কৰা কামটো,তেওঁলোকৰ বাবে কোনোপধ্যেই প্রাথমিকতাৰ মাজত নাথাকে। দেখাত, তেওঁলোকে স্কুল কলেজত নাম ভর্তি কৰে যদিও, ঘৰতো তাৰ বাবে হেঁচা কম নাথাকে । তথাপি, তেওঁলোকৰ অৱচেতন মনত দাৰিদ্র্য নাইবা সাংসাৰিক দায় - দায়িত্ব, কিম্বা বাধা-বিঘিনি নেওঁচি লিখাপঢ়া কৰাৰ কামটো কম গুৰুত্বপূর্ণ হৈ থাকে। কিন্তু আমি কঠোৰ পৰিশ্রম কৰা বহুতকে আশানুৰূপ ফল কৰা নেদেখো। ইয়াৰ ৰহস্য বুজি নেপোৱাত বহুতে পিছৰ কালত হতাশ হৈ পৰে। তেওঁলোকক লক্ষ্য কৰি আনকো হতাশ হৈ পৰা আমি দেখো। সহপাঠি সকলৰ পৰস্পৰে পৰস্পৰক প্রভাৱিত কৰা কথাটোত আমাৰ সকলোৰে কিবা নহয় কিবা এটা অভিজ্ঞতা জড়িত হৈ আছে।
           নিজৰ লৰা নাইবা ছোৱালীয়ে পঢ়াশুনা নকৰেএই আক্ষেপ বহুতো অভিভাবকৰে থাকে। তাৰবাবে সন্তানক গালি শপনিও দিয়ে। শিক্ষক শিক্ষয়িত্রী সকলেও তাত যোগ দিয়ে। কাম একো নহয়। বৰঞ্চ নিজৰ ভাগ্য, নিজৰ মেধা সম্পর্কে ছাত্র-ছাত্রীৰ হতাশা বাঢ়িয়েই গৈ থাকে। পঢ়াশুনা কৰ---বুলি কলে অধিকাংশই ইমান কঠিন কাম নকৰিবও পাৰে। তাৰ আগতে এজনৰ ওচৰত দায়বদ্ধ হৈ থাকিব লগা কামটো তেওঁ কৰিব কিয়? আৰু কেনেকৈ কৰিব?
           লিখা-পঢ়া কৰি চাকৰি গোটাব লাগিব, অলপ বেছি ভাল হলে ডাক্তৰ- ইঞ্জিনিয়াৰ হব লাগিব--- এনে চিন্তাই যিকোনো সাধাৰণ মধ্যবিত্ত মনক আচ্ছন্ন কৰি ৰাখে। ডাক্তৰ-ইঞ্জিনিয়াৰ হোৱাটোও চাকৰিয়েই। অলপ ডাঙৰ ধৰণৰ চাকৰিৰ চিন্তা। লিখাপঢ়া কৰি ভালকৈ খেতিবাতি কৰিব পাৰি , নাইবা ভাল নাও সাজি ব্রহ্মপুত্র পাৰ হোৱাৰ কামটো সহজ কৰি তুলিব পাৰি এনে কথা কোনেবাই ভাৱিলেও তেওঁক লৈ আত্মীয়-বন্ধু সকলে হাঁহিব। অথচ অসম তথা ভাৰতবর্ষৰ কৃষি আৰু নদী নির্ভৰতাৰ কথা মনত ৰাখি এনেদৰে ভাবিব পাৰিব লাগিছিল। সামাজিক সংস্কাৰ অনুসৰি যদি এইবোৰক সৰু কাম বুলি ভাৱিও লও, তথাপিও আমাৰ যিসকলে ডাক্তৰইঞ্জিনীয়াৰ হোৱাৰ কথা ভাবে ; তেও লোকেও কেঞ্চাৰ বেমাৰৰ ঔষধ ওলিয়াব বুলি সপোন নেদেখে নাইবা মঙ্গল গ্রহত ভৰি দিয়াৰ কথাও নাভাবে। যেনিবা এইবোৰ আমাৰ কাম নহয়, এই বোৰৰ কাৰণে আমি বগা চাহাবসকলক দায়িত্ব দি থৈছো। তেওঁলোকে কৰিব। আমি কিয় এনেকৈ ভাবো, সেয়া এক স্বতন্ত্র অধ্যয়নৰ বিষয় হব পাৰে। বোধ কৰো আমাৰ সমাজখন প্রধানত: কৃষিনির্ভৰ সমাজ । আমি ইয়াতকৈ বেছিকৈ ভাৱিবও নোৱাৰো। চাকৰি কৰি টকা ঘটাৰ চিন্তাই কেৱল নাথাকে, লগতে থাকে সামাজিক সন্মানৰ স্তৰ উন্নীত কৰাৰ চিন্তা। লিখাপঢ়া কৰি মানুহ হোৱাৰ যিবোৰ কথা আমি শুনি থাকোএই কথাৰ বাস্তৱ অর্থ এয়াই। উন্নত চৰিত্রৰ মানুহ হোৱাৰ চিন্তাও আমাৰ অধিকাংশৰ নাথাকে। থাকিলে চাকৰি কৰা মানুহৰ মাজত দুর্নীতিগ্রস্ত খুবেই কম থাকিলেহেতেন। যিকি নহওক, আমাৰ পঢ়াশুনাক এইবোৰ চিন্তাই প্রভাৱিত কৰে।                                                        
           এতিয়া প্রকৃত কথাটো হ, জীবনটোক আমি কেনেকৈ গঢ় দিব বিচাৰো। যিহেতু আমাৰ জন্মক আমি নির্ধাৰণ কৰিব নোৱাৰো, মৃত্যুক আমি ৰচনা কৰিব বিচাৰো। মৃত্যুও কাৰ কেতিয়া, কেনেকৈ হয় কোনেও নাজানে। কিন্তু ইয়াক বিলম্বিত কৰা, জীৱনটোক প্রলম্বিত কৰা আৰু নিজ ইচ্ছামতে ইয়াক গঢ় দিয়াৰ চিন্তা সকলো মানুহৰ থাকে। এনে চিন্তাই আনকি এচাম মানুহক মৃত্যুক পৰাস্ত কৰি অমৰ হোৱাৰো প্রেৰণা দিয়ে। আত্মাৰ অমৰত্ব নাইবা ভাৰতীয় জন্মান্তৰৰ ভাৱনাও এনে প্রেৰণাৰ পৰাহে অহা। বাস্তৱত ই সম্ভৱ হওঁক বা নহওঁক। অলপতে তৰুণ শইকীয়া আৰু মনীষ ডেকাঅসমৰ দুই তৰুণে এভাৰেষ্ট শৃঙ্গ আৰোহণ কৰি আহিলে। এই কাম কৰিবলৈ গলে এটা উচ্চতাত প্রতি খোঁজতে মৃত্যুৰ সম্ভাবনা থাকে। তথাপিও যে তেওঁলোক তালৈ গল ইয়াৰ আঁৰৰ চিন্তা অবশ্যেই মৃত্যুক বৰণ কৰি লোৱা নহয়, মৃত্যুক পৰাস্ত কৰা অথবা অতিক্রম কৰা। কল্পনা চাওলা যেতিয়া মহাকাশৰ পৰা ঘুৰি আহতে মৃত্যুক বৰণ কৰি ললে তেতিয়াও আচলতে এই কামহে কৰিছিল। জীবিত কল্পনা চাওলাতকৈ মৃত কল্পনা চাওলা বহুতো শক্তিশালী হৈ উঠিছিল। তেওঁ আৰু তেওঁক নজনা মানুহে তেতিয়াহে তেওঁক প্রথম চিনি পাইছিল, বুজি পাইছিল, জানিছিল আৰু জানি থাকিবআমাৰ দেশৰ অনেক ছোৱালী কল্পনা চাওলা হোৱাৰ সপোন দেখে আৰু দেখি থাকিব।  
                জীবনটোক লৈ এনেবোৰ সপোন দেখা বেছি গুৰুত্বপূর্ণ।জীবনক টুকুৰা টুকুৰকৈ চাব নোৱাৰি। ই টেলিভিছন ছিৰিয়েলৰ এপিছোড নহয়। এসময়ত আমাৰ ভাৰতীয় চিন্তক সকলে ব্রহ্মচর্যাশ্রম, গার্হস্থ্যাশ্রম, বানপ্রস্থ আৰু সন্ন্যাসাশ্রম বুলি জীৱনৰ চাৰিটা খণ্ডৰ কথা কল্পনা কৰিছিল। ব্রহ্মচর্যাশ্রম আছিল অধ্যয়নৰ লগত সম্পর্কিত। কিন্তু এই খণ্ডবোৰো আছিল সমগ্র জীৱনটোক লৈ কৰা পৰিকল্পনাৰ অঙ্গ। ডাক্তৰ ইঞ্জিনীয়াৰ হোৱাৰ সপোন যিহেতু আমাৰ এক প্রকাৰ সামাজিক সপোন, মানে অধিকাংশ মধ্যবিত্তই এই সপোন দেখে আৰু ইয়াক এক প্রকাৰে সর্বোচ্চ সামাজিক সপোন বুলি কব পাৰি। দেখা যায়, সঁচাকৈ যিসকল ছাত্র-ছাত্রীয়ে এনে সপোন দেখে তেওঁলোক লিখাপঢ়াত আনতকৈ ভাল হয়। স্কুলৰ তলৰ শ্রেণিত পঢ়ি থাকোতেই এই সম্পর্কে তেওঁলোকে বা অভিবাবক সকলে খা-খবৰ সংগ্রহ কৰাত মন দিয়ে আৰু প্রতিযোগিতামূলক পৰীক্ষা আদিৰ বাবে প্রস্তুতি চলায়। এনেবোৰ পাঠ্যক্রমৰ বাবে বুজন পৰিমাণ ধনৰ প্রয়োজন হয় বুলি বহু আগৰে পৰা অভিবাবকে জমা কৰিবলৈ লয়।
          এইবোৰে লিখাপঢ়াত ভাল হোৱাৰ পদ্ধতি বিচাৰি আমি হাবাথুৰি খাব নেলাগে। কেৱল ওচৰ-চুবুৰীয়াৰ ফালে চকু দিয়া শিকিব লাগে। মেধা সকলোৰে সমান; পার্থক্য কেৱল ইয়াৰ ব্যৱহাৰিক মাত্রাত দেখা দিয়ে। যিকোনো ছাত্র বা ছাত্রীৰ মেধাবী বুলি নিজৰ চিনাকি গঢ়ি তোলাটো সম্ভব, কিন্তু ই কেৱল একক ব্যক্তিৰ কাম নহয়, সদায় ই এক সামাজিক আৰু দলবদ্ধ প্রয়াসৰ পৰিণাম। কেতিয়াবা আমি যে একোখন সম্পূর্ণ সমাজ বা ৰাষ্ট্রক এই ক্ষেত্রত আগ বঢ়া দেখি থাকো সেয়া তাৰ বাবেই হয়। সেয়েহে শিক্ষাৰ স্তৰ বা অগ্রগতিক দি আমি সামাজিক অগ্রগতিকো বুজিবলৈ চেষ্টা কৰো। আমাৰ অসমৰ সমাজ যে এই ক্ষেত্রত বহুতো পিছ পৰা ইয়াত বোধ কৰো কাৰো দ্বিমত নেথাকিব। সেই সমাজ পৰিবর্তন কৰাটোও এটা কাম হব পাৰে। কিন্তু এতিয়া আমি সেই কথালৈ নাযাও।আমি কেৱল কব বিচাৰো, এজন ছাত্র বা ছাত্রীক গালি শপনি দিয়াৰ আগতে, এজন শিক্ষক-শিক্ষয়িত্রী বা অভিভাৱকে যেন মনত ৰাখে, যে ছাত্রক অনুপ্রাণিত কৰা আৰু লগত থকাটো তেওঁলোকৰো কাম। ছাত্রক সপোন দেখুৱাব লাগিব, সহায় আগ বঢ়াব লাগিব, এই সম্পর্কে তেওঁ নির্ভৰ কৰিব পৰাকৈ লগত থাকিব লাগিব।
             কিন্তু যদি লগত কোনো নাথাকে ? মা-দেউতাইও যদি বাট দেখুৱাব নোৱাৰে? তেনে ক্ষেত্রত কি হ? ছাত্রজনৰ জীৱন অথলে যাব নে? নাযায়। ধৰক কোনবা ছাত্রৰ গানৰ প্রতি বৰ ধাউতি। তেও গায়ক বা গায়িকা হব বিচাৰে। আৰু তাৰ বাবে বিদ্যায়তনিক পাঠ্যক্রমৰ প্রতি অলপ অৱহেলা কৰি হলেও তেওঁ গান গায়, গান শিকে। গান গাই উপার্জন কৰি এক নিশ্চিত জীবন গঢ় দিয়াটো যিহেতু অনিশ্চিত মা-দেউতাকে তাৰ বাবে উৎসাহ নিদিব পাৰে। যিসকলে দি থাকে তেওঁলোকেও দেখা যায় এটা সময়ত আহি সন্তানক নিৰুৎসাহী কৰিব বিচাৰে। বিশেষকৈ যেতিয়া মাধ্যমিক বা উচ্চমাধ্যমিক পৰীক্ষাবোৰ ওচৰ চাপে। বহুতে এই সময়ত গান-বাজনা এৰি দিবলৈ বাধ্য হয় আৰু পাছৰ সময়চোৱাত আকৌ একে উৎসাহেৰে আৰম্ভ কৰা নহয় গৈ। বিশেষকৈ ছোৱালী হলেতো কথাই নাই। কিন্তু যিসকলে গানকে জীৱনৰ প্রধান লক্ষ্য হিচাপে বাছি লয়, আৰু আত্মীয় বন্ধুৰ বাধা নেওচি আগ বাঢ়ি যায়। দেখা যায়, পাছৰ কালত সকলোৱে তেওঁক সহায় কৰিবলৈ আগ বাঢ়ি আহে। এনে কিয় হয়? কাৰণ তেওঁ আন্তৰিকতা আৰু নিষ্ঠাই এক ধৰণৰ আস্থা আৰু সন্মানৰ পিনে চাই আনেও তেওঁক বিশ্বাস কৰিবলৈ ধৰে।
             গতিকেএটা নির্দিষ্ট সময়ত গৈ ছাত্র বা ছাত্রীয়ে নিজে ঠিক কৰি ললে ভাল, তেওঁ কিয় লিখাপঢ়া কৰিব। ন্যুনতম কিছু লিখাপঢ়াৰ এক সামাজিক উপযোগিতা আছে। সেই কথা ভাবি সমাজে বা চৰকাৰেও সামাজিক শিক্ষাৰ হাৰ বঢ়োৱাত গুৰুত্ব দিয়ে। অনিচ্ছুক অভিভাৱকৰ সন্তানকো স্কুললৈ লৈ অহাত সর্বশিক্ষা আঁচনিয়ে যে তাত্ত্বিকভাৱেও এনেবোৰ কাৰণতে গুৰুত্ব প্রদান কৰে । কিন্তু উচ্চমাধ্যমিকৰ পাছৰ সময়ত আৰম্ভ হয় বিশেষীকৰণ। আমাৰ শিক্ষা ব্যৱস্থাই কলা- বাণিজ্য- বিজ্ঞান এই তিনিটা শাখাত ছাত্র-ছাত্রী সকলক ভগাই লয়। অইন ব্যৱস্থাত এই বিভাজন অন্য প্রকাৰেও হয়। এনে বয়সত ধৰি লোৱা হয় যে ছাত্রই নিজে কি পঢ়িব পাৰে এই সম্পর্কে সিদ্ধান্ত লোৱাৰ ক্ষমতা অর্জন কৰিছে। কিন্তু আমাৰ সমস্যা হ, আমি যদিও দেখাত বহুতে আত্মকেন্দ্রিক আৰু নিজ ইচ্ছাৰে জীৱনটোক গঢ় দিব বিচাৰো, বহুতে ব্যাক্তিৰ অধিকাৰ আৰু ব্যক্তিস্বাধীনতাৰ সম্পর্কে নিজেও সচেতন, আনকো সচেতন কৰিব বিচাৰোবাস্তবত আমি সামাজিক ইচ্ছাক অতিক্রম কৰিব নোৱাৰো। আমি সদায় সমাজ বিচ্ছিন্ন হোৱাৰ এক আতঙ্কৰ মাজতে জীৱব যাপন কৰো। জীৱনটোক নিজ ইচ্ছাৰে গঢ় দিয়াৰ ইচ্ছাৰ আন অর্থ কিন্তু সমাজত নিজৰ গ্রহণযোগ্যতা বঢ়োৱাৰ চিন্তাই। সমাজৰ বাহিৰত গৈ কিবা কৰা নহয়। সমাজত নিজৰ গ্রহণ যোগ্যতাকথাটোৰ দুটা দিশ আছে। নিজৰ গ্রহণ যোগ্যতাৰ চিন্তাটো ব্যক্তিকেন্দ্রিক, সমাজত গ্রহণযোগ্যতাৰ চিন্তাটো সামাজিক। অর্থাৎ আমাৰ এই চিন্তাৰ এক দ্বান্দ্বিক চৰিত্র আছে। ব্যক্তিস্বার্থৰ চিন্তাই যদি অধিক গুৰুত্ব পাবলৈ লয়, তেনেহলে কিন্তু আমি ব্যর্থ হব পাৰো, কিন্তু কথাটোৰ সামাজিক দিশ বা সামাজিক স্বার্থৰ চিন্তাই যদি অধিক গুৰুত্ব পায় তেনে হলে আমাৰ সফলতাক কোনেও ৰখাব নোৱাৰে। ইয়াৰে পৰা আৰম্ভ হয় প্রকৃতার্থত মানুহ হোৱাৰ শিক্ষা। মূল্যবোধৰ শিক্ষা কিম্বা ভ্যালু এডুকেশ্বন অইন পদ্ধতিৰে পাব নোৱাৰি। আমি নিজে কি কৰিম এই ধাৰণাটো সদায় সমাজৰ পৰাহে গ্রহণ কৰো। কিন্তু আমাৰ ব্যক্তিস্বার্থ চিন্তাই অত্যাধিক গুৰুত্ব পালে আমি কি কৰো , আটাইতকৈ সহজ আৰু জনপ্রিয় ধাৰণাটোকে সকলোৰে আগতে গ্রহণ কৰো। কিয়নো , আমাৰ ব্যক্তিকেন্দ্রিক আৰু স্বার্থচিন্তাই কয়আমি সহজতে আৰু সোনকালে নিজৰ গ্রহণ যোগ্যতা বঢ়াব লাগে। মোৰ যদি সাহিত্যৰ প্রতি আগ্রহ বেছি, মই ছাত্রও ভালমই কলা শাখাৰ ছাত্র হব লাগিছিল। আৰু নিজে এজন লিখক বা সমালোক হিচাবে জীৱনটোক গঢ় দিবৰ বাবে সপোন দেখিব লাগিছিল। সেয়া নকৰাকৈ আমি কৰিম কিভাল ছাত্র বিজ্ঞান শাখাত পঢ়িব লাগে, ডাক্তৰ হব লাগেআমাৰ সমাজে গঢ় দিয়া এনে এক যান্ত্রিক ধাৰণাৰ প্রতি আমি আকর্ষিত হম। পিছে মই, ডাক্তৰ হব পাৰিম নে নাই, মই ডাক্তৰ হলে মোৰ ওচৰ চুবুৰিয়াৰ কিবা লাভ হব নে নাই সেইবোৰ দূৰৈৰ নাইবা বৃহৎ চিন্তা কোনেনো কৰে? আচল কথা বিজ্ঞান শাখাত নাম ভর্তি কৰি ওচৰ চুবুৰিয়াক কথাটো জনাই সামাজিক সন্মান আৰু প্রতিপত্তি বঢ়াব পৰাটোৱে বহুতোৰ ওচৰত অত্যন্ত গুৰুত্ব পূর্ণ কথা। পিছে, মই বিজ্ঞান শাখাত ভালকৈ পঢ়িব নোৱাৰিলো, প্রতিযোগিতামূলক পৰীক্ষাত উত্তীর্ণ হব নোৱাৰিলো, লো নহয় বাঙ্গালুৰুত কম্পিউটাৰ বিজ্ঞান পঢ়িবলৈ। কিয়নো, আজিকালি ই এক নতুন জনপ্রিয় বিষয়। মোৰ বিষয়টোৰ প্রতি আগ্রহ নাথাকিলে কি হমা-দেউতাই ওচৰ চুবুৰিয়াক কব পৰা হআমাৰ লৰাটো বাঙ্গালুৰুত পঢ়ে। এনেকৈ নিজা বাস্তৱ বুজি নোপোৱাকৈ আনৰ দেখাদেখি নিজৰ জীৱনৰ লক্ষ্য স্থিৰ কৰাৰ পাছত কিমান যে লৰা - ছোৱালীৰ ভবিষ্যৎ এন্ধাৰত হেৰাই যায় আমি খবৰে নকৰো। আমি খবৰ ৰাখো কেৱল হাতৰ মুঠিত গণিব পৰা মুষ্ঠিমেয় কৃতকার্যজনৰ। নিশ্চয় কৃতকার্যজনৰ খবৰ ৰাখিব লাগে, তেওঁ কেনেকৈ কি কৰিলে তাৰ পৰা শিক্ষা লব লাগে প্রেৰণা লব লাগেসেই বুলি নিজৰ বাস্তৱতাক পাহৰিব নেলাগে, আৰু ব্যর্থজনৰ পৰাও শিকিব লাগে। পিছে সেই ব্যর্থজনৰ কথা কিতাপ পুঁথিত , বাতৰি কাকতত পঢ়িবলৈ পোৱা নাযায়, তেওঁলোক আমাৰ চাৰিওকাষে অখ্যাত হৈয়ে জীবন যাপন কৰে।
         এই যে, ওচৰ চুবুৰীয়াৰ পৰা দেখি শিকিব লাগে বুলি কলো, অইন ফালে দেখি শিকি বিপদৰ কথাও কলোই আমাৰ স্ববিৰোধী কথা বুলি নাভাবি সমস্যাটোৰ আচলতে এক দ্বান্দ্বিক চৰিত্রযে আছে এই কথা মনত ৰাখিব লাগে। কাক দেখি শিকিম, এই কথাও আগতে বুজিব বা শিকিব লাগে। ইয়াৰ কোনো সুনির্দিষ্ট সূত্র নাই। কিন্তু এটা কথা খাটাং , নিজৰ বাস্তৱতাক চিনি পাব লাগে, নিজৰ পছন্দ আৰু দক্ষতাক চিনি পাব লাগে, পৰিয়ালটোৰ বাস্তৱতাকো মনত ৰাখিব লাগে। আৰু আটাইতকৈ ভাল, নিজকে এজন ভবিষ্যৎ নাগৰিক হিচাপে গঢ় দিবলৈ গৈ আছে -যিজন ছাত্রই তেওঁৰ প্রথাগত শিক্ষা সমাপ্ত কৰি সমাজখনৰ প্রতি নিজা দায়িত্ব কেনেদৰে পালন কৰিব, এনেবোৰ কথাও গমি চাব পাৰি। এনে মানুহে কেৱল নিজৰ জীৱনটোকে গঢ় নিদিয়ে, সমাজখনলৈও ডাঙৰ পৰিৱর্তন কঢ়িয়াই লৈ আহে। এই বোৰ কথা মনত ৰাখি ,কি পঢ়িম কিমান পঢ়িম এই কথা স্থিৰ কৰাৰ আগতে নিজৰ জীৱনটোক লৈ সুনির্দিষ্ট লক্ষ্য স্থিৰ কৰিব লাগে। আৰু লক্ষ্যৰ সদায় সম্পর্কিত বিকল্প থাকিব লাগে। যেনে,ডাক্তৰ নহলে ইঞ্জিনিয়াৰ এই দুটা কোনো সুচিন্তিত বিকল্প নহয়। এটাৰ লগত আনটোৰ সম্পর্ক ঘনিষ্ট নহয়। ডাক্তৰ নহলে, ফার্মাচিস্ট হব কথা ভাবিব পাৰি, ৰসায়নবিদ গবেষক শিক্ষক হবৰ কথাও ভাৱিব পাৰি। সাহিত্যিক হব নোৱাৰিলে সাংবাদিক হবৰ কথা ভাৱিব পাৰি, নহলে বিজ্ঞাপন নির্মাতা হবৰ কথা ভাৱিব পাৰি। অভিনেতা হব নোৱাৰিলে পৰিচালক হবৰ কথা ভাবিব পাৰি, শিক্ষক হব নোৱাৰিলে গবেষক হবৰ কথা ভাৱিব পাৰি। বহু বিকল্প সদায় আমাৰ আগত খোলা থাকে, নাজানিলে এই সম্পর্কে আলোচনী কিতাপ ইত্যাদি সংগ্রহ কৰি পঢ়ি থাকিব পাৰি। আজিকালি সৰুসুৰা চহৰতো এই সম্পর্কে কিতাপ পত্র পোৱা যায় আৰু ইণ্টাৰনেটতো আছেই। হাতে হাতে আমাৰ কম্পিউটাৰ নাথাকিলেও মোবাইল ফোন আছেই। অলপ অনুসন্ধান অথবা চার্চ মাৰি গলেই হল।
         আমাৰ জীৱনৰ পছন্দৰ লক্ষ্য ঠিক কৰাৰ পাছতেই, ঠিক কৰিব লাগে, এজন ছাত্র কলা, শাখাত পঢ়িব নে বিজ্ঞান শাখাত পঢ়িব- এই বোৰ কথা। কেতিয়াবা যদি মই কলা শাখাত পঢ়িব লাগে বুলি বুজি পাইছো, কিন্তু পছন্দমতে নাম কৰা বিদ্যালয় মহাবিদ্যালয়ত নাম ভর্তি কৰিব পৰা নাই, তাৰ বাবে আচল লক্ষ্যৰ পৰা আঁতৰি আহিব নালাগে। আচল লক্ষ্যক আগত ৰাখি বাকী যিবোৰ উপায় ওলাব, যেনে কি পঢ়িম, ত পঢ়িম, কেনেকৈ পঢ়িম এইবোৰ সকলো, ক্ষণস্থায়ী লক্ষ্য হিচাপে আমাৰ সমুখত দেখা দিবহি। কেতিয়াবা এইবোৰত আমি সৰুসুৰা আপোচ কৰি ললেও; মূল লক্ষ্যত আপোচ কৰিলে কিন্তু সমগ্র জীবনটোতে আমি আপোচ কৰিয়েই থাকিব লাগিব। দেখা যাব, লাহে লাহে, আমি কেৱল পঢ়াৰ বিষয় নাইবা স্থান নহয়, অইন সকলো কথাই সুসংগঠিত উপায়েৰে ভাৱিব পৰা হম। আনকি আমাৰ বন্ধু নির্বাচনো সেই চিন্তাই নির্ধাৰণ কৰিব। যি সকলে আমি বিচৰা বাটেৰে আগবাঢ়ি যোৱাত সঠিক পৰামর্শ দিব পাৰিব, তেওঁলোক স্বাভাবিকতে আমাৰ ঘনিষ্ট মিত্র আৰু শিক্ষক হৈ উঠিব।
          ধৰি লওক, মই চিনেমা চাই ভাল পাও, আৰু চিনামাত অভিনয় কৰা নাইবা পৰিচালনা কৰাটোকে জীৱনৰ লক্ষ্য হিচাপে বাছি ললো। আৰু খবৰ পালো যে স্নাতক হোৱাৰ পাছত সত্যজিৎ ৰায় ফিল্ম আৰু টেলিভিছন ইনস্টিটিউটত কেনেবাকৈ পঢ়িব পাৰিলে আৰু চিন্তা কৰিব নালাগে। তাত যিকোনো বিভাগৰ পৰাই স্নাতক হলে ভর্তি হব পাৰি। তাৰ বাবে চিনেমা সম্পর্কে অলপ পঢ়াশুনা লাগিব, আৰু চাউণ্ড ৰেকর্ড আৰু ডিজাইন সম্পর্কে পঢ়িব বিচাৰিলে গণিত আৰু পদার্থবিজ্ঞান উচ্চতৰ মাধ্যমিকৰ পৰা বিষয় হিচাপে থাকিব লাগিব। সেই ক্ষেত্রত উচ্চমাধ্যমিকত কম নম্বৰ পাই পাচ কৰাৰ বাবে ভাল এখন স্কুলত বিজ্ঞান শাখাত নাম ভর্তি কৰিব নোৱাৰিলে কিনো হ? যত নাম ভর্তি কৰিব পাৰিম অলপ কম বিখ্যাত স্কুলত হলেও গৈ মই বিজ্ঞান শাখাতহে নাম লিখাম। আৰু চেষ্টা কৰিম অতিৰিক্ত পৰিশ্রম কৰি হলেও মই উচ্চতৰ মাধ্যমিক আৰু স্নাতক স্তৰত উন্নত ফলাফল কৰিবৰ বাবে। তেতিয়াহে এজন ছাত্রৰ মগজুত এই চিন্তা আহিব - তেওঁ কিমান কঠোৰ শ্রম কৰিব আৰু কেনেকৈ কৰিব। শ্রেণীকক্ষৰ পাঠদানক যথেষ্ট বুলি নাভাৱিলে গৃহ শিক্ষকৰ ওচৰ চাপিব পাৰি। তেনে শিক্ষকো নাপালে, আজি কালি বিভিন্ন আলোচনী ইত্যাদিৰ পৰাও সহায় লব পাৰি। এনে এজন ছাত্রইহে কেৱল সময় আৰু দেউতাকৰ অর্থৰ মূল্য বুজি পাব পাৰে। অপচয় নকৰাকৈ প্রতিটো মুহূর্ত আৰু প্রতিটো পইচাৰ সদব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে। তেওঁৰ দৃঢ়তাক চাই পৰিয়ালৰ অইন সদস্য নাইবা বন্ধুবান্ধৱ সকলেও অনুপ্রাণিত বোধ কৰিব পাৰে আৰু দেখা যাব, তেওঁলোক সকলোৱে ছাত্রজনক সহায় কৰিবলৈ আগ বাঢ়ি আহিছে । আনকি অর্থৰ সমস্যাও থাকিলে এই দৰে সমধান হৈ যাব পাৰে, দেউতাকেও সঞ্চয় কৰিব পাৰে, ছাত্রই টিউচন কৰি গোটাব পাৰে। অইন একো নহলে, আজি কালি উচ্চশিক্ষাৰ বাবে বেঙ্কবোৰেও আগবাঢ়ি আহে শিক্ষাঋণ দিবলৈ। বাকী কথা হ; আচল কথা জানিব লাগিব ।এজন ছাত্রই পঢ়িব নিশ্চয়, কিন্তু তেও কিয় পঢ়িব? লাগিলে জীৱনৰ লক্ষ্য অসম্ভৱ যেন দেখাত ডাঙৰ কিবা স্থিৰ কৰি লব লাগে। ভয় খাব নালাগে, যিমান দূৰলৈ চকু যায়, সিমান দূৰলৈ বাটও দেখা যাব। কেতিয়াবা অসম্ভব যেন লগা লক্ষ্যও ইমানে ওচৰ আহি পায় যে, তেতিয়া আকৌ তাক নিচেই সৰু যেন দেখি, নিজেই আচৰিত হব লাগে।
---------- ------- ------ 
কৃতজ্ঞতাঃ লিখাটোৰ ভাষাশুদ্ধিত সহায় কৰি দিয়াৰ বাবে বিদুল বৰুৱা ডাঙৰীয়ালৈ ধন্যবাদ থাকিল।

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...